Monachium – praktyczny przewodnik

Monachium, stolica Bawarii, przyciąga miliony turystów każdego roku swoją bogatą historią, imponującymi zabytkami, oraz niepowtarzalnym klimatem. Wartości i tradycje kulturowe mieszkających tu ludzi, urokliwe stare miasto, a także nowoczesna komunikacja miejska, sprawiają, że podróżowanie po tym mieście jest nie tylko wygodne, ale także niezapomniane. Od Ogrodów Piwnych po muzea, przez Bayern Monachium aż po słynny Oktoberfest – Monachium oferuje coś dla każdego, a ja postaram się przybliżyć i uporządkować te atrakcje, abyście mogli w pełni cieszyć się swoją wizytą.

W niniejszym przewodniku po Monachium przedstawię podstawowe informacje dotyczące Monachium, takie jak komunikacja miejska, lotnisko Monachium oraz jak dojechać do Monachium. Przedstawię również, co warto zobaczyć, jakie są najciekawsze atrakcje, gdzie znajdują się zabytki w Monachium oraz ciekawe miejsca, które koniecznie trzeba odwiedzić. Monachium to miasto, w którym każdy znajdzie coś dla siebie, czy to będzie spacer po Starym Mieście, zwiedzanie muzeów, czy relaks w jednym z licznych ogródków piwnych. Zapewniam, że zaplanowanie podróży do tego fascynującego miasta z naszym przewodnikiem uczyni ją jeszcze bardziej niezapomnianą.

Podstawowe informacje o Monachium

Monachium to trzecie największe miasto w Niemczech położone na południu kraju. Miasto to jest też jednym z największych centrów naukowych w kraju. Monachium bardzo różni się od Berlina ilością pięknych i jasnych budynków, ilością terenów zielonych i czystością. Choć odwiedzając to miejsce poznacie zupełnie inną twarz Niemiec, to dla samych Niemców, to jedno z najdroższych miast w kraju.

Historia Monachium

Monachium istnieje od około XII wieku, a jego czasy świetności przypadają na XIX wiek, kiedy to zbudowano tu m.in. Teatr Narodowy czy Odeonsplatz. Wiele kościołów w centrum miasta pochodzi z okresu renesansu i są po dziś dzień bardzo dobrze zachowane. Wpływy renesansu widać w architekturze okolicznych budynków, co z pewnością zauważymy podczas spaceru.

Monachium jako miasto powstało w XII wieku. To nie znaczy, że wcześniej nie istniały tutaj żadne zabudowania. Na terenie aktualnego Monachium znajdował się zamek z klasztorem, ale prawnie do XII wieku zabudowania nie miały miana miasta.

Nazwa miasta powstała od określenia dotychczasowego terenu – bei den Monchen, czyli przy mnichach.
Wraz z otrzymaniem praw miejskich, lokalni mnisi otrzymali prawa do organizowania targów. Jako, że Monachium leżało na szlaku handlu solą a już w tych czasach istniał most na rzece Izara, miasto zaczęło rozwijać się bardzo szybko.

W XVII wieku miasto zostało zajęte przez Szwedów, czyli nie tylko my zostaliśmy doświadczeni przez ich silne wojska.

XVIII wiek przyniósł wojny napoleońskie, a Monachium stało się stolicą nowego Królestwa Bawarii.

W 1938 było miejscem zawarcia układu między Niemcami, Włochami, Francją a Wielką Brytanią. Miasto zostało poważnie zniszczone w czasie II wojny światowej.

Jak dojechać do Monachium

Monachium jest bardzo dobrze skomunikowane, bez względu z którego miasta Polski chcielibyście tam dojechać, zawsze będziecie mieli wiele możliwości dojazdu

Lotnisko w Monachium – podróż samolotem z Polski do Monachium

Z miast takich jak Kraków, Warszawa, Poznań oraz Wrocław do stolicy bawarskiego regionu można dotrzeć samolotem. Głównym przewoźnikiem na tych trasach, który równocześnie gwarantuje połączenia bez przesiadki, są niemieckie linie lotnicze Lufthansa. Zazwyczaj połączenia trwają bardzo krótko i nawet nie obejrzycie się a już będziecie na miejscu. Dodatkowo w cenie biletu Lufthansy macie zawsze w cenie walizkę podręczną 8 kg i przedmiot osobisty. To co najbardziej lubię w tej linii lotniczej, to cena obejmująca właśnie bagaż i fakt, że na pokładzie zawsze otrzymacie małą butelkę wody.

Lotnisko w Monachium oddalone jest od miasta, dlatego nie liczcie na szybkie dotarcie do centrum miasta.

Z lotniska do centrum Monachium można dojechać:

1. Autobusem: Przystanek autobusowy znajduje się przed Munich Airport Center (MUC). Busy Lufthansa Airport Bus kursują co 20 minut, a średni czas dojazdu do centrum to około 40 minut.
2. Pociągiem: Pociągi S-Bahn S1 lub S8 kursują z lotniska do centrum. S1 dociera do Hauptbahnhof (główna stacja) w około 45 minut, a S8 w 41 minut.
3. Taksówką: Taksówki z lotniska do centrum kosztują około 50 euro, a czas podróży wynosi około 40 minut.

Podróż autobusem z Polski do Monachium

Jeśli szukacie budżetowego sposobu na dojechanie do Monachium, to autobus jest dobrym rozwiązaniem. Na miejsce docierają autokary, m.in. takich przewoźników jak FlixBus, Ecolines czy Eurolines Polska. W zależności skąd rozpoczyna się Wasza podróż, połączenie autobusowe może być bezpośrednie lub z jedną przesiadką – przeważnie w większym mieście na terenie Niemiec.

Wybierając autobus jak sposób na dojechanie do Monachium musicie się przygotować na kilkanaście godzin w autobusie. Raz musiałam wracać z Monachium Flixbusem do Wrocławia i trwało to 13 godzin.

Komunikacja miejska w Monachium

Niemcy to kraj, który jest świetnie skomunikowany. W Monachium komunikacja miejska gęsto oplata miasto siecią połączeń autobusowych i tramwajowych. Jest 67 linii autobusowych miejskich i ponad 100 podmiejskich, sześć linii metra oraz popularna kolejka S-Bahn. Sieć komunikacyjna podzielona jest na 4 strefy, a bilety dostępne są w automatach, kioskach i punktach MVV.

Najłatwiejszym sposobem dotarcia na Allianz Arenę, stadion Bayernu Monachium, jest metro linii 6 do przystanku Fröttmaning.

Nie znając Monachium użyteczne będzie dla was użycie ich planera podróży, który możecie znaleźć tutaj: MVV Journey Planner (mvv-muenchen.de)

Koszt pojedynczego biletu komunikacji miejskiej w Monachium

• Jednorazowy bilet: od 3,90 euro i uprawnia do jednorazowego przejazdu do punktu docelowego. W czasie podróży można zmienić metro na autobus czy tramwaj. Dotyczy przejazdu daną trasą a nie konkretnym pojazdem.
• Bilet paskowy – uprawnia do kilku przejazdów do różnych destynacji lub jednej trasy przejazdy kilku osób na jednym bilecie. Nigdy z niego nie korzystałam, ponieważ bardziej opłaca się zakupienie biletu całodniowego.

Więcej informacji o biletach i zmian cen w zależności od strefy do której jedziecie możecie znaleźć tutaj: Einzelfahrt, Tages- und Streifenkarten, Kurzstrecke sowie Kindertarife (mvv-muenchen.de)

Bilety całodniowe lub kilkudniowe w Monachium

• Bilet jednodniowy kosztuje od 9,20 euro i jest ważny 24 godziny.
• Bilet Lotnisko-miasto jednodniowy uwzględnia trasę z lotniska do centrum Monachium i komunikację po mieście. Koszt to 15,50 euro.
• CityTourGuide to bilet, który może być ważny 24 lub 48 godzin. Uwzględnia poruszanie się po centrum miasta i wybranych trasach dalszych, które prowadzą do ciekawych miejsc turystycznych. Koszt to od 17,50 euro. W zależności od atrakcji, którą chcecie zobaczyć, z tym biletem otrzymacie zniżkę na wejście do niej. Atrakcje przyznające zniżkę po okazaniu biletu CityTourGuide: KLIK.
• Munchen Card to druga opcja dla turystów odwiedzających Monachium. Bilet może być ważny od 24 godzin do 5 dni, a jego cena zaczyna się od 18,90 euro (24h) do 45,90 euro (5 dni). Posiadając ten bilet także otrzymacie zniżki na wejście do określonych atrakcji. Pełną listę atrakcji i wartość zniżki znajdziecie tutaj: KLIK.

Jeśli chcecie pogłębić swoją wiedzę dotyczącą różnych pakietów biletów to szczegóły znajdziecie na tej stronie: Tickets & Day Tickets | MVV (mvv-muenchen.de)

Strefy taryfowe komunikacji miejskiej w Monachium

• Strefa M obejmuje cały obszar miasta, a w niektórych przypadkach wykracza poza niego.
• Strefy od 1 do 11 obejmują dzielnice należące do obszaru MVV.

Mapę Monachium podzielonego na strefy taryfowe znajdziecie tutaj: MVV Netzplan S-Bahn, U-Bahn, Regionalzug (mvv-muenchen.de)

Pogoda w Monachium

Pogoda w Monachium przypomina naszą polską. Jednak przez niedaleką odległość od Alp, często w mieście pada deszcz. W Monachium panuje klimat umiarkowany z zimnymi i wilgotnymi zimami, oraz słonecznym latem. Podobnie jak w Tartach, tutaj też pojawiają się mocne wiatry – fen, które także docierają do miasta.

Monachium najlepiej zwiedzać w czerwcu i we wrześniu – jest przyjemnie ciepło, a pogoda nie robi niespodzianek.

Co warto zobaczyć w Monachium

Miasto to ma do zaoferowania bardzo wiele atrakcji i zabytków, których nie mogę pominąć w moim przewodniku po Monachium. Czasem aż ciężko wybrać co zobaczyć i na czym skupić swoją uwagę podczas zwiedzania. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie. Zabytki w Monachium są wspaniale wyremontowane i podczas spaceru można doświadczyć istnej podróży wehikułem czasu po najważniejszych stylach architektonicznych.

Piękne zabytki Monachium

Monachijska starówka z kościołem Frauenkirche, Marienplatz i Altes Rathaus (Starym Ratuszem) to tylko niektóre ze słynnych miejsc, które koniecznie musisz zobaczyć, będąc w Monachium.

Widoczne z daleka, bliźniacze wieże kościoła Frauenkirche pną się w niebo i dominują nad panoramą Monachium jak żaden inny budynek. I ten fakt może się długo nie zmienić: w 2004 roku mieszkańcy zadecydowali w referendum, że żaden nowy budynek w Monachium nie może być wyższy niż Frauenkirche, którego wysokość wynosi 98,57 metrów.

Gotycka katedra i miejski kościół parafialny „Zu Unserer Lieben Frau” (Na cześć Naszej Najświętszej Marii Panny), jak oficjalnie nazywa się kościół Frauenkirche, został zbudowany w XV wieku przez monachijskiego mistrza sztuki budowlanej Jörga von Halsbacha.

Na znanym na całym świecie Marienplatz zawsze coś się dzieje, czy to jarmark bożonarodzeniowy, urodziny miasta, Glockenspiel, obchody mistrzostw FC Bayern czy też wszelkiego rodzaju manifesty lokalnej społeczności. Odkąd Henryk Lew założył miasto w 1158 roku, Marienplatz stanowi centrum Monachium. Tu bowiem spotykały się dwie najważniejsze główne ulice rozkwitającej metropolii, które od wieków stanowiły centrum życia Monachium.

Jedną z głównych atrakcji w Monachium jest kurant na wieży ratuszowej, który codziennie o godz. 11:00, 12:00, a latem także o godz. 17:00 przyciąga licznych gapiów z całego świata. Münchner Kindl to znak rozpoznawczy miasta, który stoi na straży na szczycie wieży ratuszowej. Postać na herbie przedstawia mnicha, którego często określa się właśnie mianem Münchner Kindl. Co więcej, każde dziecko urodzone w Monachium może się tak nazywać.

Zbudowana według planów znanych architektów Herzoga i de Meurona, Allianz Arena stała się wizytówką Monachium od momentu otwarcia w 2005 roku.

Muzea i galerie

Oferta muzeów i galerii w Monachium jest ogromna. Pięć wieków historii sztuki i kultury można tu doświadczać w niezwykłej różnorodności, począwszy od Staatliches Museum Ägyptischer Kunst (Państwowego Muzeum Sztuki Egipskiej) i Staatliche Antikensammlungen (Państwowego Muzeum Dzieł Antycznych), poprzez Städtische Galerie (Galerię Miejską) im Lenbachhaus i otwarte w 2015 roku NS- Dokumentationszentrum (Centrum Dokumentacji Nazizmu), aż po Pinakothek der Moderne (Pinakotekę Sztuki Współczesnej).

Deutsches Museum w Monachium jest jednym z najbardziej tradycyjnych i zarazem największych muzeów nauki i techniki na świecie. Po przeprowadzonej modernizacji pierwsza część budynku została ponownie otwarta 8 lipca 2022 roku, gdzie prezentowanych jest obecnie 19 nowych wystaw stałych.

Stara Pinakoteka to najważniejsze muzeum w Monachium. Mieszcząca się w neorenesansowym gmachu słynna galeria sztuki gromadzi wysokiej klasy zbiory, w których niemal co drugi eksponat to arcydzieło sztuki europejskiej. W rozległej przestrzeni muzeum zobaczymy jedną z najstarszych kolekcji, budowaną w oparciu o dzieła od średniowiecza po rokoko.

Nowa Pinakoteka to kolejne ważne muzeum sztuki w Monachium. Jest to jedna z najstarszych w Europie instytucji, której pierwotnym celem było prezentowanie twórczości artystów współczesnych. Tam, gdzie kończy się kolekcja Starej Pinakoteki, zaczynają się zbiory tej Nowej, prezentującej sztukę od klasycyzmu do secesji. Jednym z najważniejszych i najbardziej rozpoznawalnych dzieł w kolekcji są słynne Słoneczniki Vincenta van Gogha.

Pod dość ogólną nazwą Rezydencja kryje się muzeum-pałac w Monachium, będący rezydencją bawarskich książąt. Wnętrza Rezydencji na długo bowiem zapadną ci w pamięć. Renesansowe Antiquarium czy barokowa Galeria Przodków to tylko niektóre pomieszczenia, które swoim bogactwem sprawią, że oniemiejesz z zachwytu. Oprócz przepięknych wnętrz możesz podziwiać książęcy skarbiec, pełen niezwykle kunsztownych i rzadkich obiektów. W skład kolekcji wchodzą również wyjątkowo cenne polonika, pochodzące między innymi z posagów polskich księżniczek.

Parki i ogrody

Monachium oprócz zabytków ma do zaoferowania wiele zielonych terenów.

Englisher Garten o powierzchni około 640 boisk piłkarskich jest jednym z największych parków miejskich na świecie. To tutaj mieszkańcy Monachium przychodzą relaksować się popołudniami i podczas weekendów. Wiele osób rozkłada się z kocami na trawie i korzysta z natury. W ciągu tygodnia najliczniejszą grupą są nastolatkowie i studenci, którzy spędzają tutaj czas po zajęciach.

Schloss Nymphenburg pełnił w XVIII wieku funkcję letniej rezydencji dla elektorów i królów Bawarii. Dziś 180-hektarowy kompleks z parkiem pałacowym jest drugim co do wielkości terenem zielonym Monachium – a Nymphenburg jest także jednym z największych pałaców w Niemczech i jednym z najważniejszych w Europie.

W upalne dni wiele Monachijczyków relaksuje się na brzegu rzeki, uwzględniając opalanie się i kąpiel w czystej i chłodnej wodzie.

Ciekawe miejsca w Monachium

Każde miasto ma swoje typowe miejsca, dzięki którym zapada w naszą pamięć. Podobnie jest z Monachium, które jest pełne ciekawych miejsc do odwiedzenia, a by je poznać, trzeba by było w nim trochę pomieszkać.

Ogródki piwne

Monachium słynie z pięknych ogródków piwnych, dlatego musiałam je umieścić w moim przewodniku po Monachium. Podczas gdy w innych miastach siedzi się w przydrożnych kawiarniach, Monachijczycy w słoneczną pogodę chętnie spotykają się w ogródkach piwnych przy kuflu piwa i tradycyjnych przekąskach.

Ogródek piwny w Hirschgarten dowodzi, że przytulnie może być nawet w lokalu z 8000 miejsc siedzących. Park w zachodniej części Monachium istnieje od 1780 roku – w przeszłości polowała tu szlachta, później stał się celem wycieczek i terenem rekreacyjnym. Dziś Hirschgarten jest popularny zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów. Oprócz największego ogródka piwnego w Bawarii Hirschgarten posiada również mnóstwo placów zabaw, łąk, a nawet jelenie – co prawda nie na wolności, ale na specjalnym wybiegu.

Piwo Hofbräu było warzone w Haidhausen jeszcze do końca lat 80. Choć od tego czasu produkcję przeniesiono do innej części miasta, przytulna restauracja i popularny ogródek piwny na placu Wiener Platz pozostały. W gospodzie jest o wiele przytulniej niż w browarze Hofbräuhaus – taka mała wskazówka od miejscowych. Ogródek piwny jest szczególnie popularny w okresie letnim, ponieważ liczne kasztanowce zapewniają wystarczającą ilość cienia nawet w upalne dni. Rodzice też chętnie tu przychodzą, bo jest duży plac zabaw dla ich pociech.

Englischer Garten ma w swojej ofercie kilka fajnych ogródków piwnych, ale najpopularniejszy jest ten przy Wieży Chińskiej. Wieża została zbudowana już około 1790 roku w stylu azjatyckiej pagody. Niestety została zniszczona podczas II wojny światowej, a następnie odbudowana. Dziś jest wizytówką Englischer Garten i miejscem tradycyjnej imprezy Kocherlball. Jeśli chcielibyśmy połączyć aktywny wypoczynek i długi spacer z napiciem się zimnego piwa – lepiej nie możemy trafić. Nawet w lato powinniśmy znaleźć tam miejsce, sam ogród posiada blisko 7000 miejsc.

Jarmark bożonarodzeniowy w Monachium

Niemieckie miasto nie może nie zawierać jarmarku bożonarodzeniowego. Tak i Monachium na swój, wielki targ,który nie może zostać pominięty w moim przewodniku. Co roku jest on otwarty od 25 listopada do 24 grudnia i znajduje się na Marienplatz. Oczywiście na tym jarmarku znajdziecie lokalne specjały, świąteczne aktywności i koncerty.

Pierwsze wzmianki o jarmarku bożonarodzeniowym sięgają XIV wieku, dlatego jest on mocno ugruntowany w kulturze Monachium.

Kripperlmarkt

Niedaleko Marienplatz znajduje się Kripperlmarkt czyli jarmark wszystkiego czego potrzebujesz do stworzenia własnej bożonarodzeniowej szopki. Stoiska mają w swojej ofercie szopki, figurki i akcesoria w różnych stylach. Najczęściej są to rękodzieła. W Monachium znajdziecie największy Krippelmarkt w Niemczech.

Adwentowa muzyka na żywo z balkonu ratusza

Co roku podczas jarmarku bożonarodzeniowego w Monachium możecie posłuchać muzyki na żywo. Od niedzieli do czwartku o 17.30 ma miejsce koncert muzyczny z tradycyjną muzyką bawarką. Dzięki zespołowi dętemu, chórowi i solistom jeszcze bardziej możecie wchłonąć świąteczną atmosferę i świetnie spędzić czas.

Wycieczka z przewodnikiem po starym mieście

Podczas jarmarku świątecznego organizowane są wycieczki z przewodnikiem, które łączą zwiedzanie Starego Miasta i świąteczną niemiecką tradycją. Wycieczka rozpoczyna się od wejścia na platformę widokową Rathausturm. Następnie świąteczny spacer zabierze Was na Marienplatz, gdzie poznacie historię jarmarku i bożonarodzeniowe zwyczaje

Wycieczkę można zarezerwować tutaj: https://www.munich.travel/en/offers/booking/christmas-market-tour

Surfing w Monachium

Surfing w Monachium? Każdy może pomyśleć, że to jakiś żart. Przecież miasto leży niedaleko Alp i daleko znajduje się najbliższe morze. A jednak surfing w Monachium jest możliwy, a ten spot surfingowy zawsze jest okupowany przez grupy niemieckich surferek i surferów. Jak to jest możliwe?

Na spocie surfingowym na rzece Eisbachwelle ludzie surfują już od 40 lat. Codziennie wiele osób przychodzi tutaj także obserwować zadziwiający widok pośrodku Monachium. Sztuczna rzeka wypływa z podziemi zaledwie kilka kroków od Haus der Kunst (galerii sztuki) przy Prinzregentenstrasse, czyli niedaleko od wejścia do Parku Angielskiego. Kamienny stopień przy wylocie wytwarza falę stojącą o wysokości około pół metra, która idealnie nadaje się do surfingu.

W przeszłości na tym spocie surfingowym można było także dostrzec międzynarodowe gwiazdy sceny surfingowej, takie jak Jack Johnson i Garret McNamara.

Niestety, przez ukształtowanie dna rzeki, tylko profesjonalni surferzy mają wystarczające umiejętności by cieszyć się falą i nic sobie nie zrobić. Reszcie zapaleńców surfingu, takim jak ja, pozostaje przyglądanie się temu niespotykanemu widokowi w centrum Monachium.

Octoberfest w Monachium

Przewodnik po Monachium nie byłby kompletny bez uwzględnienia w nim Oktoberfestu. Odbywa się on we wrześniu w monachijskim Theresienwiese (w skrócie Wies’n). Tego roku trwa od 17 września do 3 października, Święta Zjednoczenia Niemiec. Festiwal odbywa się w 14 różnych namiotach, które mogą pomieścić od tysiąca do 4 tysięcy ludzi. Każdy namiot ma swój charakterystyczny styl, polecamy zajrzeć do więcej niż jednego. Koniecznie musisz zobaczyć Löwenbräu-Festhalle, Hofbräu-Festzelt oraz Augustiner-Festhalle.

Kiedy najlepiej odwiedzić Oktoberfest?

Oktoberfest jest praktycznie zawsze zatłoczony, a szczególnie w tygodniu otwarcia. Jeśli chcesz mieć wokół siebie trochę mniej ludzi, przyjdź w ostatni weekend września. Jeśli jesteś fanem kostiumów i tradycji, przyjdź w ciągu weekendu.

Tradycje Oktoberfestu

Miejscowi ubierają zazwyczaj tradycyjne stroje zwane Tracht’n. Kobiety chodzą w kolorowych sukniach (znane jako Dirndl), a mężczyźni w skórzanych spodniach (Lederhosen) i kapeluszach. Oczywiście nic nie jest obowiązkowe, choć specjalne przebranie zostanie docenione przez miejscowych.

Wstęp na Oktoberfest

Wstęp na teren festiwalu jest wolny. Jedyny wyjątkiem jest namiot Oide Wies’n – w historycznej części Oktoberfest, który oferuje wyjątkową podróż w czasie do tradycyjnego sposobu picia piwa i jedzenia. Będziesz musiał uiścić niewielką opłatę (4 euro).

Ceremonia otwarcia

Dzień otwarcia festiwalu (sobota) uświetniają parady wozów i artystów jadących na rampach w tradycyjnych strojach. Po wjeździe pochodu, o godzinie 12:00, w hali Schottenhamel, burmistrz Monachium odszpuntowuje pierwszą beczkę. Co roku oczekiwane jest z napięciem, ile uderzeń będzie potrzebnych zanim popłynie piwo.

Parady i koncerty

Odbywa się w pierwszą niedzielę festiwalu i jest to największa parada strojów ludowych na świecie. Bierze w niej udział ok. 9000 uczestników z Bawarii oraz całej Europy. Podczas wydarzenia można podziwiać także wspaniałe wozy Monachijskich browarów. Wielobarwny korowód osiąga 7 km długości.

Artyści z różnych namiotów zbierają się na schodach przed posągiem Bawarii, by wspólnie uświetnić drugą niedzielę festiwalu.

Wszystkie szczegółowe informacje dotyczące Octoberfestu w Monachium znajdziecie na oficjalnej stronie: Welcome to the official Site of the Munich Oktoberfest – Oktoberfest.de

Ceremonia zamknięcia

Odbywa się w ostatnią niedzielę święta piwa i ma miejsce przed posągiem Bawarii. Głośne strzały są znakiem, że Oktoberfest właśnie dobiega końca.

Monachium jest ciekawym miejscem wartym do odwiedzenia. Szczerze mówiąc podczas każdej mojej wizyty zadziwiało mnie w inny sposób. Pewnie gdyby nie koszty życia, to chętnie bym tutaj zamieszkała. To co najbardziej mi się podoba w Monachium to jasne, odremontowane zabytkowe budynki, duża ilość terenów zielonych i możliwość picia piwa w parku czy nad rzeką. Monachium zupełnie różni się od Berlina i Drezna.

Mam nadzieję, że znaleźliście wszystkie informacje, których szukaliście. Jeśli macie jakieś pytania, lub chcielibyście coś dodać – nie krępujcie się i piszcie w komentarzach.